Trump, Suriye’deki ABD askerlerini tümüyle çekeceğini söyledikten sonra, Amerikan medyasında “Trump doktri
Trump, Suriye’deki ABD askerlerini tümüyle çekeceğini söyledikten sonra, Amerikan medyasında “Trump doktrini” temalı yazılar peş peşe geldi. Bu yazılarda Trump’ın sözkonusu açıklaması ABD’nin Ortadoğu’daki savaşlardan vazgeçeceğine dair güçlü bir işaret sayılıyordu. Hatta “Vox” yazarlarından Alex Ward “Trump’ın son Suriye duyurusu dış politika doktrininin en açık ifadesi” başlıklı bir yazı kaleme aldı. Alex Ward’a göre, Trump’ın dış politika doktrinini inceleyecek olan tarihçiler bu açıklamayı temel alacaklardı.
Trump’a en sert eleştiriler kendi partisinin senatörlerinden geldi. Parti içinden veya dışından Trump’a yönelik suçlamalarda ona hep kalkan olan Senatör Lindsey Graham bu listede ilk sıralarda yer alıyor. Graham, Demokratlar tarafından azîl soruşturmasına maruz bırakılan Trump’a Senato’da kalkan olmaktan vazgeçebileceğine dair bir takım sinyaller bile verdi.
Trump’ın gerek Suriye, gerekse Afganistan veya diğer ülkelerdeki ABD askerlerini çekmesi çok zor. Trump, kendisi için bir tehlike hissettiği zaman geri adım atmaktan kaçınmayan bir kişiliğe sahip. Sonuçta Trump’ın kararları “teşebbüs” aşamasında kalıyor. ‘Güçlü bir el’ son anda Trump’ı durduruyor. Suriye’den asker çekme kararına tepki gösteren siyasetçilerin ağızlarındaki baklanın da ‘İsrail’in çıkarları’ olduğu sır değil. Sırtlarını “İsrail Lobisi”ne dayayan siyasetçiler İsrail’i müdafaa ettiklerini açıkça ifade etmekten hiç yüksünmüyorlar.
“Doktrin” köşeleri, ilkeleri olan tutarlı bir siyasal çerçeve. Trump sözkonusu olduğunda bir doktrinden söz etmek çok zor. Dürtüleriyle hareket eden Trump tehlikeyi hissettiği zaman duruşunu değiştiriyor. Son bir hafta içerisinde Trump, Suriye ile ilgili olarak çok hızlı şekilde fikir değiştirdi. Trump önce “askerlerimizi eve getiriyoruz” dedi. Sonra askerlerin Irak’ın Batı bölgelerine sevk edileceği söylendi. Arkasından Suriye’nin doğusunda bir miktar askerin bırakılacağı ifade edildi. Şimdi de Suriye’nin doğusundaki petrol sahalarını korumak üzere ilave asker ve tank sevk edilmesi için Pentagon tarafından çalışma başlatıldığı konuşuluyor.
Senatör Graham ve hempalarının Trump’ı Suriye’de kalmaya bir şekilde ikna ettikleri anlaşılıyor. Amerikan medyasına sızan bilgilere göre, Suriye’deki petrol sahalarını gösteren haritalar ortalıkta dolaşıyor. Trump’a gösterilen haritalarda petrol sahalarının neredeyse dörtte üçünün ABD kontrolü altındaki bölgelerde yer aldığı belirtilmiş. ABD’nin çekilmesi halinde bu petrol sahalarının İran ve Rusya tarafından kontrol altına alınacağı da ifade edilmiş.
Trump’ın Suriye’den çekilmesini engellemek isteyen çevreler adeta “ikna odaları” tesis ettiler. Bu ikna girişimleri Trump’ın askeri bir stratejiden çok, maddi kazanımlara ilgi gösterdiğinden hareketle gerçekleştiriliyor. Bu çevreler, ikna girişimlerini ekonomik bir çerçeveyle paketleyerek Trump’ın maddiyata ilişkin dürtülerinden istifade ediyorlar. Benzer haritalar Afganistan için de sözkonusu tabii. 2016’daki seçimlerde Afganistan’da bulunan ABD askerlerini geri çekeceğini vaat eden Trump, “Taliban” ile müzakereler yaptırıyordu.
Trump ABD’nin Afganistan’da çok para harcadığı ve 2 binden fazla asker kaybettiği halde maden kaynaklarının Çin’e peşkeş çekildiğini söylüyordu. Irak savaşında adı kötüye çıkan özel güvenlik şirketi “Blackwater”ın kurucusu Eric Prince ise ABD ordusunun yerine paralı askerlerin sahaya sürülmesini ve madenlerin ABD’nin yararına kullanılmasını içeren bir projeyi Trump’a önermişti. Bu proje 250 yıl kadar Hindistan’ı sömüren “Doğu Hindistan Kumpanyası”nın Amerikan versiyonu olarak nitelendirilmişti. Tekrardan ısıtılarak Trump’ın önüne sürülen bu projelerin “geniş Ortadoğu” diye nitelenen İslam’ın merkezî havzalarıyla ilgili çok daha karanlık bir girişimin parçası olduğundan şüphem yok. Petrol, madenler, işin sadece görünen kısmı. Asıl tehlikeli olan kurdun, görünmeyen kurt olduğunu hatırlamalıyız.