İsrail Başbakanı Netanyahu Nisan ayında yapılan seçimlerden birinci parti çıktı ama kazandığ
İsrail Başbakanı Netanyahu Nisan ayında yapılan seçimlerden birinci parti çıktı ama kazandığı sandalye hükümet kurması için yeterli olmadı. Hükümet kurulamadığı için seçimlerin yenilenmesine karar verildi. 17 Eylül’de yapılan seçimlerdeyse Netanyahu’nun partisi “LİKUD” ikinci parti oldu. Ancak “Mavi-Beyaz İttifakı” da tek başına hükümet kuracak sayıya ulaşamadı. Her iki parti de Hükümet kuramadığından ötürü şimdi top İsrail Meclisi’nde.
“Mavi-Beyaz İttifakı”, Netanyahu’nun içinde yer almaması şartıyla “Ulusal Birlik Hükümeti” kurmaya hazır, ama ona da LİKUD razı değil. Hükümet kurulamaması durumunda Mart 2020’de yeni bir seçim daha yapılacak. Netanyahu hakkında üç ayrı yolsuzluk suçlamasıyla dava açılması sebebiyle LİKUD’çular da “Netanyahu’suz hükümet” formülünü tartışıyorlar.
Netanyahu hakkında açılan davayı bir ‘darbe girişimi’ olarak niteliyor. LİKUD’un meşhur isimlerinden Gideon Sa’ar ise Netanyahu’nun bu yorumlarını “sorumsuzluk” olarak niteliyor. Üçüncü kez yapılacak seçimlerde LİKUD’un ağır bir yenilgiye uğrayabileceği uyarısı yapan Sa’ar’a göre Netanyahu aradan çekilmeli. Sa’ar LİKUD için olağanüstü kurultay istiyor. Sa’ar yeni bir seçim kararı alınmadan yapılacak kurultayda liderlik için yarışacağı mesajı da veriyor.
“Mavi ve Beyaz ittifakı”nın lideri Benny Gantz, Netanyahu’suz birlik hükümeti kurmaya hazır olduklarını tekrarladı. Çağrı LİKUD içinde çalkalanmaya yol açsa bile Netanyahu’yu oyunun dışına çıkarma şansı şimdilik zayıf. Netanyahu’nun kaderi “LİKUD liderliği”ni elinde tutmasıyla çok yakından ilgili. LİKUD arkasında durduğu sürece Netanyahu istifa etmeye yanaşmayacak. Netanyahu döneminin sona erdiğini savunan bazı LİKUD’çular ise, “ ayrılması sadece zaman meselesi” diyorlar imiş. Gelinen noktada Netanyahu, İsrail siyasetini kitlemiş görünüyor.
Tabii, Netanyahu’nun durumu ABD’de de tartışma konusu. “Demokratlar” Netanyahu’nun durumunu Trump hakkındaki azîl soruşturması ile karşılaştırıyorlar. Trump hem “Rusya Soruşturması”nı, hem “Azil Soruşturması”nı “cadı avı”, “derin devlet komplosu” ve “darbe girişimi” olarak nitelemişti. Trump’ın müttefiki Netanyahu da aynı argümanlara başvuruyor.
Trump, ‘Yüzyılın Anlaşması’ olarak ilan ettiği “Filistin-İsrail Barış Planı” için Binyamin Netanyahu’ya bel bağlamıştı. Trump, Netanyahu’nun iktidarda kalmasını sağlamak için İsrail’e çok büyük kıyaklar yaptı. Netanyahu da Trump ile ittifakını seçim meydanlarında koz olarak kullandı. Trump’ın amacı, sözde ‘Filistin Barış Plânı’nın İsrail tarafından kabul edilmesini sağlamaktı. Zira bu plânın bazı maddeleri İsrail’in de taviz vermesini gerektiriyor.
Trump’ın büyük kıyaklarına rağmen İsrail’de bu tavizlere karşı çok ciddi itirazlar sözkonusu. İsrail hep “almak”, ama karşılığında “birşey vermeme” politikası takip ediyor. Trump ise Netanyahu’nun yardımıyla engelleri aşabileceğini vehmediyordu. Netanyahu’nun seçimleri kaybetmesi Trump’ın plânını sekteye uğrattı. Trump’ın yardımları İsrail’e çok şey kazandırdı ama Netanyahu’ya seçim kazandıramadı. Trump bu yüzden büyük bir hâyâl kırıklığına uğradı.
ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınması, “Batı Şeria”daki yasa dışı yerleşimlerin meşru görülmesi, “Golan Tepeleri”nin ilhâkının tanınması ve 10 yıl içinde 38 milyar dolarlık askerî yardım yapılması başta olmak üzere İsrail’e bol keseden ulûfeler dağıtan Trump, bunun karşılığını alamamaktan nefret ediyor. Bütün bu kıyaklar güyâ İsrail’in Filistinliler ile kalıcı bir barış imzalaması için yapıldı. Sıradan Amerikalılar ceplerinden çıkan bunca paraya rağmen Trump’ın Ortadoğu politikasındaki başarısızlığını sorgulayacaklardır. İsrail devleti ise Trump’ın umduğu tavizleri vermemek için Netanyahu’yu kurban edebilir. Dolayısıyla Netanyahu ile birlikte Trump da kaybedecek. Belki de “İsrail lobisi” için Trump’ın mîâdı dolmuş bile olabilir.