Çok önemli bir lügat İhan Ayverdi’nin ‘misalli Türkçe sözlüğü’

sevgili okuyucularım;

ilhan ayverdi’nin 30 senede hazırlanabilen misalli sözlüğe ait beyanının bir kısmı şöyledir:

“asırlar boyu kullanılan türkülerimizde, şarkılarımızda, masallarımızda, şiirlerimizde yer alan ve zamanımıza kadar dipdiri gelen kelimelerimiz, türk çocuklarına unutturulmuş ve yerlerine dilimizin kuralları ile bağdaşmayan uydurmaları veya yabancı kökenli olanları konulmuştur.. bu durumda günümüzde yaşayan dilin sözlüğü için daraltılmış bir kelime kadrosuna gidilirse, bunun sınırını tayin etmek mümkün değildir.. bugünkü dille bir çocuğumuz mehmet akif’i, yahya kemal’i hatta atatürk’ü bile anlamaktan acizdir..

türkçesi olduğu halde yaygınlaşan yabancı kelimeler, ayrıca türkçesi olmayan yabancı kelimeler de sözlüğümüze alınmıştır..’’

ilhan ayverdi lügatinde kullandığı imla işaretlerine ait de şunları söylemiştir:

uzatma işareti, kesme işareti (apostrof), tire işareti, kalın harf (bold), italik harf, kalın italik harf, genellikle ayrı yazılan birleşik kelimeler, bitişik yazılan birleşik kelimeler..

ilhan ayverdi’nin kullandığı başlıca kaynaklar:

1-hüseyin kazım kadri: türk lügati

2-lehçeiosmani

3-mecelliiumurubelediye

4-örnekleri ile türkçe sözlük

5-redhouse (türkçe’den ingilizce’ye lügat kitabı)

6-13. yüzyıldan günümüze kadar şiirde ve halk dilinde atasözleri ve deyimler

7-şemseddin sami: kamusıtürki

8-tarama sözlüğü

9-tietze: andreas tietze, the lingua franca in the levant

İlhan ayverdi sözlüğünün en mühim hususiyeti; kelime, tabir ve temrinlerin kullanılışlarına ait örnek cümlelerin mevcut bulunmasıdır.. bu örnek cümleler 13. asırdan itibaren varlığını dil, edebiyat ve ilim sahalarında göstermiş bulunan büyük bilginlerin, şairlerin ve sanatkarların eserlerinden alınma ve eser sahiplerinin adını taşıyan örnek cümlelerin bulunmasıdır..

bu örnek cümleler adeta 13. yüzyıldan beri ilim ve edebiyatımızın pırıl pırıl cümlelerle topyekûn sergilenmesi anlamına gelmektedir.. değerli okuyucularımızın, sözlüğümüzün çok güçlü ve çok ilmi bu vasıflarını dikkate almalarını talep ve rica ederim..

sevgiler ve saygılarla..

rahmetli arkadaşım ilhan hanımefendi’ye milletimizin minettarlığını ve şükran borcunu, onun ruhunu şâd edecek bir vazife olarak unutmadığımızı belirtmek isterim.. yüce allah ondan rahmetini, ihsanını ve şefkatini esirgemesin..