ABD'nin küresel gözetleme ağını (Snowden Belgeleri) dünyaya duyuran The Intercept haber sitesi, önceki gün
ABD’nin küresel gözetleme ağını (Snowden Belgeleri) dünyaya duyuran The Intercept haber sitesi, önceki gün İran’ın, Irak’ta 2003 yılında ABD’nin işgaliyle başlayan ve 2011 yılında yoğunlaşan başta istihbarat olmak üzere, siyasi ve ekonomik yapılanmasını gözönüne seren gizli belgeyi yayınladı. 700 sayfadan oluşan gizli belgelerin, İran istihbaratının özel arşivinden sızdırıldığı ifade edildi. Sızdırılan belgelerde, İran İstihbarat ve Güvenlik Bakanlığı, Devrim Muhafızları İstihbarat Kurumu ve Kasım Süleymani’nin başında olduğu Kudüs Güçleri’nin Irak’taki geniş çaplı faaliyetlerinin ağırlıkta olduğu 2014-2015 dönemine ait bilgiler ve raporlar yer alıyor. Intercept’in belgelerden aktardığı bilgilere göre İran’ın istihbarat faaliyetleri “Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması, Şii nüfusu tehdit edecek mezhep savaşının ve bölgesel güvenlik ile İran’ın bütünlüğüne tehdit edecek “Bağımsız Kürdistan” yapılanmasının engellenmesi ve Bağdat’ı Tahran’a bağımlı kılmak” gibi amaçlar etrafından yapıldığı belirtilmekte. Belgelerde Tahran’ın, ABD’nin 2003 yılında Irak’ı işgal etmesinin ardından tecrübeli istihbarat elemanlarını ülkeye gönderdiği iddia ediliyor. İstihbarat Bakanlığı ve Devrim Muhafızlarının Irak’ta paralel bir istihbarat ağı kurduğu da belgelerde görülüyor.
CIA MUHBİRLERİNİ DEVŞİRDİ
İran’ın Bağdat’taki gücünü doruğa ulaşması ise ABD’nin 2011 yılında Irak’tan çekilme kararı almasıyla gerçekleşiyor. Yayınlanan belgelere göre, İranlı casuslar, Irak liderlerini etki altına almak ve Amerikalılara çalışan Iraklı ajanların taraf değiştirmelerini ve ülkenin politik, ekonomik ve dini alanlarına sızmalarını sağlamak için yıllarca süren titiz bir çalışma yürütmüş. Belgelerde, ABD’nin 2011’de Irak’tan askerlerini çekmesinden sonra CIA için çalışan Iraklı casusları ortada bıraktığı bilgisine yer veriliyor. ABD ile bağlantısının yaşamına mâl olmasından korkan CIA’daki kod adı “Donnie Brasco” olan bir ajan, 2014’te İran tarafına geçtikten sonra “Kaynak 134992” kod adını alıyor. Söz konusu ajan, CIA’ye ait evlerin adreslerini, buluşma yeri otellerin adlarını, silah ve eğitimle ilgili detayları, ABD’ye casusluk yapan diğer Iraklıların isimlerini İran’a veriyor.
BAĞDAT-TAHRAN HATTI
Belgelere göre 2014’ün sonlarına doğru Iraklı bir yetkiliyle bir araya gelen İranlı istihbaratçı, ona ABD’nin bölgedeki faaliyetlerini aktarmasıyla ilgili iş birliği teklif ediyor ve “İran benim ikinci ülkem ve onu seviyorum” cevabını alıyor. Belgelere göre, Irak’ın önde gelen siyasi, askeri ve güvenlik görevlilerinin birçoğunun Tahran’la gizli ilişkileri bulunuyor.
ABDÜLMEHDİ’NİN ÖZEL İLİŞKİSİ
Haberde Irak’ta 1 Ekim’de patlak veren hükümet karşıtı gösterilerde İran’a karşı tepkilerin artması üzerine Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin, Başbakan Adil Abdulmehdi hükümetinin ayakta kalmasını sağlamak ve protestoları bastırmak için Bağdat’a geldiği de iddia ediliyor. Irak Başbakanı Abdülmehdi’nin, 2014’te Petrol Bakanı olduğu sırada dahi Tahran ile özel ilişkileri bulunduğu da değerlendirilmekte. Haberde Irak’ta iki dönem (8 yıl) başbakanlık yapan Nuri el-Maliki’nin Tahran için “en sevilen adam” olduğu da kaydedildi.
Kudüs gücü ana belirleyici
Belgelerde İran’ın Irak, Lübnan ve Suriye’deki politikalarının Kasım Süleymani yönetimindeki Kudüs Gücü tarafından belirlendiği ve büyükelçilerin bu birim tarafından atandığı anlatılıyor. Ayrıca Devrim Muhafızlarının 2014 yılında Irak’ta Sünnilere yaptığı katliamların ABD ile uzlaşma çabalarını baltaladığı ve Hasan Ruhani ile radikal gruplar arasında tartışmalara neden olduğu belirtiliyor.
- Zam protestoları tam gaz
-
Protesto gösterileri
- Öte yandan İran genelinde, benzine yapılan yüzde 300 zamma karşı gösteriler sürüyor. İran’da benzine yapılan yüzde 300 zam nedeniyle başta Tahran olmak üzere Tebriz, Meşhed, Ahvaz, İsfahan, Yezd, Kirman ve Kereç gibi kentlerde cuma gününden bu yana gösteriler devam ediyor. Başkent Tahran’ın birçok ilçesinde devlete ait binalar ve iş yerleri ateşe verildi. Yarı resmi Mehr Haber Ajansına göre, dün geceki gösterilerde Tahran’ın batısındaki Melerd, Şehriyar, Emiriye ve Kudüs ilçelerinde posta merkezleri, banka şubeleri, devlete ait binalar ve iş yerleri yakıldı. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde ise İsfahan merkezde İran lideri Ali Hamaney’in resminin olduğu afişin ateşe verildiği görüldü. Öte yandan Tahran yönetimi, protestolara neden olan benzin zammından elde edilen gelirden ailelere 55 bin tümen ile 205 bin tümen arasında destek verileceğini açıkladı.
DÜNYA
İran’da bin 80 noktada gösteri: Bin kişi gözaltına alındı