Kaşgar'ın tarihi camisinin son hali içler acısı

Doğu Türkistan’ın Kaşgar kentindeki tarihi Id Kah Cami’si Çin’in asimilasyon ve baskı politikaları sonrasında terk edilmiş bir mekana dönüştü. Önceki yıllarda binlece kişilik cami cemaatine ev sahipliği yapan tarihi caminin kapısı şimdi Müslüman Uygurlara kapalı.

İslam kimliğini ayakta tutan son camiydi

Çin’in en büyük camisi olan ve önceki yıllarda şehrin İslam kimliğini ayakta tutan cami olarak bilinen Id kah Camii , önceki yüzyıllarda Çin işgaline dayanabildiyse de son yıllarda artan sistematik yasaklarla terk edilmiş bir mekana dönüştü. Bayram yeri manasına gelen Id kah meydanında bulunan Id kah Camii aynı anda 10 bin kişinin namaz kılabildiği tek camiiydi. Ancak cami ve mescitlere konulan yasaklarla şimdi hiçbir Müslüman Uygur burada namaz kılamıyor.

2016’da yıkım başladı

Çin camiileri 2016 yılında yerel yönetimler nezaretinde yıkmaya başladı.2016 yılında Çinli Chen Quanguo’nun vilayet başkanlığına atanması ile camiler üzerindeki baskı başladı. Chen’in başkanlığı ile birlikte camileirn girişlerine bariyerler ve kameralar kurulmaya, camiye gelenler mimlenmeye başladı 2016 yılında başlayan bu uygulamalar zaman geçtikçe camiiye gelen cemaati azalttı. Radia Free Asia’nın araştırmasına göre Chen’in ilk üç ayında kentte yaklaşık 5 bin camii kapatıldı.

Camiler irtibat bürolarına dönüştürüldü

Bağımsız kaynaklara göre Çin, 1997 yılından bu yana Doğu Türkistan genelinde 1200’ün üzerinde büyük camiyi ibadete kapattı. Bunun dışında yüzlerce küçük mescidin de kapısına kilit vuruldu. Pekin yönetimi tarafından kapatılan camilerden bir kısmı tamamen yıkılırken bir kısmı da Çin Komünist Partisi’nin irtibat büroları haline dönüştürüldü.