Kaddafi'nin 2011 yılında devrilmesinin ardından uzun bir istikrarsızlık dönemi yaşayan Libya'da kritik bir dön
Kaddafi’nin 2011 yılında devrilmesinin ardından uzun bir istikrarsızlık dönemi yaşayan Libya’da kritik bir döneme girildi.
Türkiye ile Libya arasında imzalanan ‘Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması‘ mutabakatı bölgede enerji rezervleri konusunda yapılan birçok planı da alt üst ettiği herkesin malumu.
Bu anlaşma sadece Doğu Akdeniz’de değil, Libya’daki askeri ve siyasi gelişmeler açısından da yeni bir sayfa açmış oldu.
Libya’daki meşru Trablus yönetimini devirmeye çalışan darbeci Hafter güçleri uzun süredir Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Rusya gibi ülkelerce açıkça destekleniyordu.
- Peki bu anlaşma Libya’daki süreci nasıl etkileyecek? Libya hükümetinin meşruiyetinin yitirilmesine yönelik girişimler artabilir mi? Akdeniz’deki kilit ülkelerden biri olan Mısır’ın bu anlaşmaya yaklaşımları nasıl? yenisafak.com bu soruların yanıtını Ortadoğu uzmanı Gökhan Bozbaş’a sordu.
“Bölgede anlaşmaya yönelik ilk tepkilere bakıldığında aslında büyük bir kin kusma söz konusudur” ifadesini kullanan Bozbaş, Yunanistan’ın anlaşmayı geçersiz kılmak için atacağı adımlara dikkat çekti:
- “Libya’nın uluslararası kamuoyunca kabul gören Trablus merkezli hükümetinin böyle bir anlaşma yapmış olması uluslararası hukuk açısından hiçbir sorgulanabilir bir pozisyonu yok iken Yunanistan’ın bu tepkisi zuhur eden en basit bir üslup olarak görmek gerekmektedir. Zira bu anlaşma sonrasında Trablus hükümetine karşı hem sahada hem de uluslararası arenada çok ciddi adımların atılacağı aşikardır. Sahada Hafter desteklenerek yıkılmaya çalışılacak dışarıda ise yapılan bu anlaşmanın butlan kılmak için AB, NATO ve BM gibi organizasyonlar devreye sokulmaya çalışılacaktır.“
Kaddafi’nin devrilmesinin ardından Libya’da istikrarsızlık dönemi başladı.
LİBYA İÇERİSİNDE ÇATIŞMALAR ARTACAK
Doğu Akdeniz’in 2010 yılından itibaren enerji rezervleri konusunda dünya gündemine geldiğini vurgulayan Bozbaş, “2010 yılında itibaren bölgede bir takım dengeler sürekli olarak değişmektedir. Arap baharı ile birlikte bölgeden yaşanan değişimler içerisinde ilk etapta birçok şey Türkiye’nin lehine ilerlemekteydi. Fakat özellikle Mısır’daki darbe girişimi, DEAŞ gibi bir örgütün güçlendirilmesi ve Libya iç savaşında Hafter’in alan kazanması bölgedeki dengeleri bir anda Türkiye aleyhine çevirmişti. Bu anlamda Türkiye bu anlaşma ile yeniden bölgedeki dengeleri kendi lehine değiştirmek için bir adım atmıştır. Bu durum Libya içerisindeki çatışmaları da kızıştırması muhtemeldir. Zira bölgede Türkiye Aleyhine olan diğer tüm ulusal ve uluslararası aktörler Türkiye ile bu anlaşmayı imzalayan Trablus hükümetine karşı duruşlarını sertleştireceklerdir” değerlendirmesinde bulundu.
MISIR’DAN KARŞI BİR HAMLE GELEBİLİR
“Türkiye-Libya anlaşmasına Mısır’ın yaklaşımları nasıl?” sorusuna yanıt veren Bozbaş, Mısır’dan bu anlaşmaya karşı yeni bir hamlenin gelebileceğine dikkat çekti:
- “Türkiye Libya ile vardığı anlaşma ile kendi aralarındaki münhasır ekonomik bölgeleri bir şekle sokarken bölgedeki diğer ülkeler aslında bunu Türkiye’ye rağmen yıllar önce yapmaya başlamışlardır. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Mısır ve İsrail bizim Libya ile yaptığımız anlaşmayı 2000’li yılların başında yapmış ve Doğu Akdeniz havzasını 13 parsele ayırarak bizim tüm muhalefetimize rağmen bu bölgede gaz arama çalışmalarını başlatmışlardı. Bizim Libya ile yaptığımız anlaşma ise bu üç devletin yaptığı anlaşmanın batı sınırını şekillendirmektedir. Bu durumdan en çok zarar görecek ülke Mısır’dır. Zira bulunan gazların geçiş güzergahında Libya Mısır’ın en büyük alternatifi olarak ön plana çıkmaktadır. Türkiye’nin bu hamlesine karşı Mısır’dan gelecek en büyük hamle Mısır’ın Güney Kıbrıs Rum kesimi ile yapabileceği bir benzer anlaşmadır”