ABD’de “Savunma” içerikli yayın yapan “Defence News” dergisine konuşan Senato Dış İş
ABD’de “Savunma” içerikli yayın yapan “Defence News” dergisine konuşan Senato Dış İşleri Komitesi Başkanı Jim Risch “Türkiye’nin Barış Pınarı Harekâtı dolayısıyla sert yaptırımlar uygulanmasının önünü açacağım. Bu, er ya da geç olacak” demiş. Demokratlar’ın kontrol ettiği Temsilciler Meclisi Ekim ayında Türkiye’ye yönelik yaptırımların devreye sokulmasını öngören bir tasarıyı kabul etmişti. Tasarıyı Dış İşleri Komitesi Başkanı Eliot Engel ile aynı komitenin üyesi Mike McCaul hazırlamıştı. Engel “Demokrat”, McCaul ise “Cumhuriyetçi”.
Benzer bir yaptırım tasarısının Cumhuriyetçiler’in çoğunlukta olduğu Senato’da oylanması ise engellenmişti. Trump, sözkonusu yaptırımların uygulanmasını istemiyor. Senatör Risch, yaptırım tasarısının Senato’da engellenmesine çok içerlemiş olmalı ki öfkesini böyle kusuyor.
Hem Demokratlar, hem de Cumhuriyetçiler Trump’ın Suriye’den asker çekme girişimine şiddetle tepki gösteriyorlar. Trump sadece bir miktar askeri Suriye’nin kuzeyinden çekebildi. ABD’nin Suriye’den çekilmesini İsrail istemiyor. “İsrail Lobisi” de bu noktada devreye giriyor.
ABD’de lobilerin Kongre üzerinde nüfuz sahibi oldukları biliniyor. Seçim kampanyaları pahalı bir iş olduğundan siyasetçiler lobilere sırtlarını dayamayı tercih ediyorlar. Etnik, dinî ve siyasî lobiler de seçimlerde etkili oluyorlar. Bu tür lobiler arasında en güçlü olanıysa, “İsrail Lobisi”.
Dış İşleri Komitesi Başkanı olarak Senatör Risch çok önemli bir pozisyonu tutuyor. Türkiye’ye kafayı takan Ricsh’in lobi bağlantılarını merak ettim. Meğer Senatör Risch, “İsrail Lobisi”nin en güçlü kuruluşu, “Amerika İsrail Halkla İlişkiler Komitesi”nin (AIPAC) gözdelerinden imiş.
Öte yandan Risch, “Amerikan Yahudi Kongresi (AJC)” için de çok önemli bir isim. “AJC” kendisini Kongre üyelerinin İsrail’i ilgilendiren kilit meselelerinde nerede durduklarının anlaşılmasını sağlayan bir kaynak olarak niteliyor. “AJC” bir diğer misyonunu ise seçilen yetkililer, diplomatlar ve siyasi etkileyicilerle çalışmak olarak açıklıyor. “AJC”nin web sayfasında Risch’in İsrail için neler yaptığı bir bir sıralanıyor. Buna göre Senatör Risch, İran nükleer anlaşmasına karşı çıkmış, ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’e taşınmasını desteklemiş. Filistinli mültecilere “BM” yardımındaki ABD payının iptal edilmesinde rol oynayan Risch, İsrail’e güvenlik yardımının tam olarak finanse edilmesini içeren bir yasayı da desteklemiş.
“AJC”, İsrail açısından Kongre’deki pozisyonları kuşkulu veya güvenilmez bulunan isimleri de listelemiş. 7 kişilik bu listede Demokratlar’dan sadece İlhan Ömer, Rashida Tlaib, Betty McCollum, Alexandria Ocasio-Cortez yer alıyor. Diğer üç isim ise, CumhuriyetçiParti’den.
Senatör Risch, 2020’deki seçimlerde yeniden aday olacak. Bu kez sahneye İsrail yanlısı adayları destekleyen bir politik eylem grubu çıkıyor. “Pro-İsrael America” isimli bu grup 2020’de Senato ve Temsilciler Meclisi için yarışacak 31 ismi destekleme kararı almış. Grubun desteklediği 9 Senatörden üçü Demokrat, diğerleriyse Cumhuriyetçi. Bu senatörler arasında Jim Risch’in yanı sıra Senato Yargı Komitesi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Lindsey Graham da var. Graham, ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesine en fazla tepki gösteren isimlerden biri.
“Pro-İsrail America”nın desteklediği isimler arasında Senato Dış İşleri Komitesi’nin Demokrat üyesi Chris Coons ile Cumhuriyetçi üyesi Cory Gardner da var. Temsilciler Meclisi Çoğunluk Lideri Stern Hoyer ile Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Eliot Engel de bu grubun 2020’de destekleyeceği güvenilir adaylar arasında yer alıyor. Her iki isim de Demokrat Partili.
“İsrail Lobisi” iki partinin adaylarına da yatırım yapıyor. Böylece İsrail yanlısı politikaların iki partili destekle sorunsuz şekilde sürdürülmesini temin etmek istiyor. Ülkemiz aleyhindeki tasarıların arkasında kimlerin yer aldıklarını ve nasıl bir motivasyonla hareket ettiklerini anlamak için bu tasarıları hazırlayan isimlerin lobi bağlantılarına ayrıca bakmak gerekiyor.