ABD Başkanı Trump’ın azledilmesi için Temsilciler Meclisi tarafından yürütülen ‘azîl soru&
ABD Başkanı Trump’ın azledilmesi için Temsilciler Meclisi tarafından yürütülen ‘azîl soruşturması’ sona doğru yaklaşıyor. Soruşturma, Trump’ın Joe Biden ve oğlu Hunter Biden aleyhinde kamu davası açılması için Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy nezdinde yasal olmayan girişimlerde bulunduğu gerekçesiyle başlatılmıştı. Demokratlar Trump’ın Başkanlık yeminine aykırı hareket ettiğini ve yürütme gücünü kötüye kullandığını iddia ediyorlar. Bir diğer suçlamaysa, Trump’ın Ukrayna üzerinden 2020 seçimlerini etkilemek istediğiydi. Demokratlar Beyaz Saray’ın azîl soruşturması ile işbirliği yapmamasını ve bazı tanıkların dinlenilmesine izin vermemesini ise ‘adaletin engellenmesi’ olarak yorumluyorlar.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi tarafından yürütülen soruşturma sonucunda hazırlanan 300 sayfalık rapor “Yargı Komitesi”ne iletildi. Yargı Komitesi de azîl yönünde karar alır ise bu karar Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda oylamaya sunulacak. Gerek Komitelerde gerekse Temsilciler Meclisi’nde Demokratlar çoğunlukta olduğundan Trump hakkında azîl kararı çıkması kesin gibi gözüküyor. Cumhuriyetçiler’in azîl aleyhinde, Demokratlar’ın ise azîl lehinde oy kullanmaları bekleniyor. Yani vekiller parti çizgilerinde oylarını kullanacaklar.
Azîl soruşturmasında asıl yargılama Senato’da gerçekleşecek. Senato’da Cumhuriyetçiler çoğunlukta olduğundan Trump aleyhinde azîl kararı çıkması mümkün gözükmüyor. Azîl kararı için 100 üyeli Senato’da 67 Senatörün “evet” oyu vermesi gerekiyor. Demokratların Trump’ı indirebilmeleri için 20 Cumhuriyetçi’nin oyuna ihtiyaçları var. Cumhuriyetçilerse Trump’ın arkasında duruyorlar. Demokratlar Cumhuriyetçi surda bir gedik açabilmiş değiller.
Demokratlar Senato’dan azîl kararı çıkmayacaklarını biliyorlar. Amaçları yılbaşına kadar azîl soruşturmasını tamamlamak. Zira 2020’de seçimler var. Azîl soruşturmalarıyla seçim kampanyalarının parelel bir süreç içerisinde devam etmesinin Trump’a yarar sağlayacağı öngörülüyor. Bu süreçte Trump’ın azîl soruşturmasını savuşturması Demokratlar için kötü sonuçlar doğurabilir. Demokratlar böyle bir sonucu göze almak istemiyorlar. Azîl soruşturması Cumhuriyetçi seçmenler nezdinde Trump’ın güvenilirliğini ise azaltmadı.
Senato’dan azîl kararı çıkmayacağı belli, ama Trump varsayımsal olarak istifa yolunu seçebilir. Trump’ın istifası halinde Başkanlık, Başkan Yardımcısı Mike Pence’e geçecek. Demokratlar Pence ile mücadele etmektense siyaseten yıpranmış bir Trump’ı tercih ederler. Demokratlar, azîl soruşturmasından Pence’in kazançlı çıkmasını istemezler. Pence tutkulu bir Evanjelist Hıristiyan. Analistler “kıyamet savaşları”na odaklı dinî ideolojiye bağlanmış bir siyasetçinin başkan olmasının dış politikada tehlikeli dönüşümlere yol açabileceği uyarısı yapıyorlar. Öte yandan “kültür savaşları” çerçevesindeki kutuplaşmalar da derinleşecektir.
Nitekim ezici çoğunluğu profesör olan 600 civarında hukukçunun Demokratlar’ın Trump aleyhindeki iddialarını destekleyen “ortak mektup” yayınlamaları kültür savaşlarının bir yansıması. Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasındaki bu savaş medyada da etkisini gösteriyor. Trump’ın söylemlerini destekleyen seçmen potansiyeli ise yerinde duruyor. Seçmenlerin azamî ölçülerde kutuplaşmaları seçimleri bir kültürler savaşına dönüştürebilir. Gerek ana akım Demokratlar’ı, gerekse ana akım Cumhuriyetçiler’i korkutan senaryo budur.
Azîl soruşturmasından yana olmayan Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Kongre Demokratları’ndan gelen baskılar sebebiyle bu yolu açmak mecburiyetinde kaldı. Pelosi ve diğer ana akım Demokrat liderler yılbaşına kadar en az zararla bu meseleyi savuşturmak istiyorlar. Cumhuriyetçilerse, Trump’ı destekleyen heyecanlı seçmenleri kaybetmemek için kendilerine biçilen rolü sonuna kadar oynamak mecburiyetinde olduklarını hissediyorlar.
Aslında ‘azîl soruşturması’ her iki partinin merkez kanatlarını köşeye sıkıştırmış görünüyor. Bu sıkışıklığın, ABD’nin iç siyasetinde yaratacağı dalgalanmalarıysa hep birlikte izleyeceğiz.