Yeni kuşaklar pek sevmese de bizim kuşak ıspanağı o dönemde çok seyredilen çizgi film karakteri Temel Reis
Yeni kuşaklar pek sevmese de bizim kuşak ıspanağı o dönemde çok seyredilen çizgi film karakteri Temel Reis’le sevdi.
Şimdi de bu mevsimde evlerde özellikle Anadolu’da en çok tüketilen yemektir yumurtalı ıspanak yemeği.
Ancak bu mevsimin en ucuz ve en besleyici ve taze ürünü olan ıspanak ilk kez asayiş haberi olarak karşımıza çıktı.
İstanbul ve sonrasında Tekirdağ’da ıspanaktan kaynaklandığı ifade edilen zehirlenme haberleri medyada en büyük gündem maddelerinden birisi oldu.
Gıdalardan zehirlenme vakalarının sebepleri ne olursa olsun şu bir gerçek ki artık tarımsal üretim ve gıda güvenilirliği politikası bütün dünyada küresel bir sorun haline geldi.
**
Ispanaktan zehirlenmenin sebebi neydi?
Ortada 2 iddia var;
Birincisi; Ispanağa karışmış yabancı otların satın alınan tarafından ayıklanmaması yiyenlerin zehirlenmesine neden oldu.
(Bakanlığın açıklaması da bu yönde oldu.)
İkincisi: Ispanakların üzerindeki tarım ilacının satın alanlar tarafından yeterince yıkanmaması veya yıkansa da tarım ilacının yok olmaması yüzünden zehirlenme meydana geldi.
Ancak yapılan bu açıklamalar vatandaşın kaygılarını gidermediği için pazarlarda kg fiyatı çok düştü.
Bu olaydan en çok zarar görenler de bu mevsimde ıspanak tüketen vatandaşlarla bu üründen bu mevsimde kazanç bekleyen üretici oldu.
**
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’nın zehirlenme ile ilgili açıklaması da şöyle oldu;
Yaşanan son olayda olduğu gibi gıda kaynaklı bu tür zehirlenme durumunda, sorun bir halk sağlığı sorunu olarak görülerek, bütüncül bir yaklaşımla gerekli incelemeler ivedilikle yapılmalıdır.
Yetkili kurum ve kuruluşlar, ellerinde yeterince bilgi ve belge olmadan farklı görüş bildirmemelidir.
Yaşanan sorunun gerçek nedenlerinin kamuoyunun kaygılarını giderecek şekilde açıklıkla ortaya konmaması durumunda, en çok zararı en zayıf ve güçsüz olan kesimler görmektedir.
Bu olayda da en çok zararı üretici ve tüketici görecektir.
Ispanaktan kaynaklandığı ifade edilen zehirlenme, üretim aşamasından başlayarak sofraya gelinceye kadar birçok aşamadaki etkenlerden kaynaklanmış olabilir.
Bu tür olumsuzlukların yaşanmaması için kamusal bir yaklaşımla bilimsel, teknik, tarafsız ve şeffaf bir gıdadenetim mekanizması kurulmalıdır.
**
Hazır ve işlenmiş gıdaların raf ömrünü uzatmak için kullanılan kimyasalların ne kadar zararlı olduğunu konuşurken birdenbire zehirlenme olayı ile gözler ıspanağa çevrildi.
Peki ıspanak hakkında ne biliyoruz?
Hazır konu ıspanağa gelmişken bizde konu ile alakalı bilgilerimizi Ziraat Mühendisleri Odası’nın raporundaki verilerle tazeleyelim;
Ispanak ülkemizin birçok yöresinde yetişen bir sebze.
Türkiye’de yaklaşık 160 bin dekarı aşan alanda ıspanak üretimi yapılıyor.
Üretim yapılan alanların yüzde 22’si İzmir’de bulunuyor.
2018 yılında 225 bin ton olan ıspanak üretiminin yaklaşık yüzde 26’sı İzmir’den, yüzde 14’ü Ankara’dan gerçekleştirilmiş.
1960’lı yılların başında 100 bin tonun altında olan ıspanak üretimi, 2000’li yıllarda 200 bini tonu aşmış.
Ispanak üretim alanları da aynı dönemde 10 bin hektardan 17 bin hektara ulaşmış.
**
Dünya ıspanak üretimi 2017 yılında 28 milyon ton olmuş.
2017 yılında dünyada 930 bin hektar alanda ıspanak üretimi yapılmış.
Türkiye dünya ıspanak üretiminde dördüncü sırada yer alıyor.
2017 yılında üretimin yaklaşık yüzde 92’si Çin’de gerçekleştirilmiş.
Ispanak üretimi yapılan alanların yüzde 79’u Çin’de bulunuyor.
Bizde yani halk nazarında Çin, Uygur Müslümanlarına yaptığı baskıyla ve piyasalardaki ucuz çakma ve taklit ürünlerle tanınır ancak tarım ve teknolojik üretim konusunda Çin’in potansiyeli ABD ve Avrupa ülkelerini korkutacak kadar büyük.
**
2018 yılında 4.700 ton ıspanak ihracatı karşılığında 3.8 milyon dolar ihracat geliri elde edilmiş.
En fazla ihracat yapılan ülkelere arasında Yunanistan yüzde 31, Birleşik Krallık yüzde 25’lik paya sahip.
Ispanak ihracatımız gönderilen ürünlerin formlarına göre incelendiğinde, en fazla ihracatın dondurulmuş ürün formunda olduğu görülüyor.
Ispanak ithalatımız ise oldukça düşük.
2019 yılının ilk sekiz ayında toplam 9 ton olarak gerçekleşmiş.
**
Mevsiminde ucuz sağlıklı ve temiz gıda yemek vatandaş olarak en doğal hakkımız.