Vergi kanunlarında bazı değişiklikler ve yeni vergi türleri ihdas edilmesine yönelik kanun teklifi meclis genel kuruluna
Vergi kanunlarında bazı değişiklikler ve yeni vergi türleri ihdas edilmesine yönelik kanun teklifi meclis genel kuruluna gelerek yasalaşması bekleniyor. Söz konusu kanunda yer alan “Dijital Hizmet Vergisi” kısmını önceki yazımızda değerlendirmiştik. Bu yazıda diğer bazı maddelerle ilgili bir değerlendirme yapılacaktır.
Kanun teklifinde yer alan düzenlemeler iki amacı öne çıkarmaktadır. Birincisi, hedeflenenin üzerinde açık veren bütçede yeniden mali disiplinin sağlanması. Diğeri ise yüksek gelirlilerden (servet sahiplerinden) daha fazla vergi alarak vergi adaleti algısını iyileştirme hedefi.
Doğrusu vergi düzenlemeleri için uygun ekonomik konjonktür mü sorusuna net olarak “evet” cevabı vermek zor. Ekonomi yeni yeni yaralarını sarmaya çalışırken, yeni vergilerin reel sektörü daha da zorlama riski var.
**
Gelir vergisi mükelleflerinin bazı binek otomobillerin giderlerinin kabulünde sınırlamalar yapılması, telif kazancı istisnasında belli bir tutarın üstünde kazanç elde edenlerin bu istisnadan yararlanamaması ve kanuna eklenen yeni gelir vergisi dilimi söz konusu kanunun yüksek gelir guruplarını vergilendirmeyi amaçladığını gösteren bazı maddeleri.
* Binek otomobillerin işletmelerin envanterine kaydedilmesi halinde mükelleflerin vergi matrahını aşındıracak şekilde bundan faydalandığı ve lüks otomobillerini işletmelerin faaliyetinde kullanılmamasına rağmen vergiden kaçınmak amacıyla işletme envanterine kaydedip giderlerini işletmeye yüklemesi herkesçe bilinen bir gerçek. Kanun teklifinde bu konu üzerinde durulmuş ve bu keyfiyeti ortadan kaldırmak amacıyla, kiralama yoluyla elde edinilen binek otomobillerde aylık 5.500 TL’ye kadar olan kiralamalar kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmiştir. Ayrıca satın alınan binek otomobillerde KDV ve ÖTV toplamı 115.000-TL’ye kadar amortisman olarak gider yazılabileceği hükümleri getirilmiştir. Kanun teklifine göre her iki yöntemle kullanılan binek araçlar için yapılan bakım, onarım, akaryakıt gibi giderlerin de % 70 i kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmektedir.
* Turizm alanında birçok ülkede çeşitli isimlerle konaklama vergisi alınmaktadır. Bazı ülkede “ekolojik vergi, yatak vergisi, resort vergi vb.” adlarla anılan bu vergiler ülkelerin turizm alanında altyapı yatırımlarına destek amacıyla çıkartılmaktadır. Teklif ile birlikte söz konusu hizmetlere ilişkin faturalarda artık 2020 için %1 daha sonraki yıllar için %2 konaklama vergisi göreceğiz.
Ülkemizin 2018 yılı turizm gelirlerinin 29.5 milyar dolar olduğu göz önünde bulundurulduğunda 2020 için % 1, diğer yıllarda % 2 uygulanacak olan konaklama vergisi bütçeye yaklaşık 1.6 milyar TL kaynak sağlanması demektir.
Aslında bu vergi kısa vadede bütçe finansmanı için getirilmiş olsa da, uzun vadede turizmin geliştirilmesi ve sektörün dünya ile rekabette avantajlı duruma gelmesi amacıyla kullanılmalıdır.
* Değerli Konut Vergisi de yakında duyacağımız yeni vergiler arasında. Konut değeri 5 milyon TL’nin üzerinde olan konutlara değerine göre farklı oranlarda uygulanacak vergide belirleyici olacak olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü. Çünkü değerli konutların tespitini bu kurum yapacak. Belirlediği değerli konutların değerlerini mükelleflere tebliğ edecek. Mükellefler de bu tespitin yapıldığı tarihi izleyen yıl şubat ayının 20. günü tarh ve tahakkuk ettirilip her yıl şubat ve temmuz aylarında iki taksit olarak ödenecek. Nasıl uygulanacağı ve meclis genel kurulundan geçip geçemeyeceği ise merak konusu.
* Hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler tarafından yapılan taşıma giderleri gelir vergisi kanununun 23. maddesine göre ücret istisnasıdır. Buna ilaveten yeni teklifte işçilerin toplu taşıma araçları için kart, bilet veya bu amaçla kullanılan her türlü ödeme araçları kullanılarak her iş günü için günlük 10-TL’ ye kadar işçilerin gelir vergisinden istisna olacağı (işçiler lehine bir düzenleme) hükümleri yer almaktadır.
* Teklifte değinemediğimiz birçok konu var (sporculara ve spor kulüplerine yönelik tasarıda getirilen düzenlemelere ilişkin de bir değerlendirme yazısı düşünülmektedir).
**
Görüldüğü gibi kanun teklifinde yer alan maddelerin birçoğu toplumda az vergi ödediği algısı oluşan üst gelir guruplarının vergilendirilmesine yönelik hazırlanmış. Bu maddelerin vergi sistemindeki adalet algısı üzerinde ne derece iyileştirici etki yapacağını ise zaman gösterecek.