Diyarbakır'ın Eğil İlçesi'nde yaşanan baraj faciasının detaylarına Ahvalnews ulaştı. Facianın en önemli nedeni, barajda bulunması gereken emniyet kapa
Diyarbakır’ın Eğil İlçesi’nde yaşanan baraj faciasının detaylarına Ahvalnews ulaştı. Facianın en önemli nedeni, barajda bulunması gereken emniyet kapağının Hasankeyf’i sular altına gömen Ilısu Barajı’na gönderilmesi.
10 bin TL’lik kapak Ilısu’ya gönderildikten sora yenisi de alınmamış. Barajdaki taşkın nedeniyle, Diyarbakır merkez dâhil olmak üzere pek çok ilçesi susuzluk tehlikesiyle karşı karşıya.
Diyarbakır’ın Eğil ilçesinde bulunan Dicle Barajı’nda aşırı yağış nedeniyle biriken fazla suyun tahliyesi için açılan kapaklardan biri dün akşam koptu. Kopan kapağın uzun süreden bu yana çalıştırılmadığı öğrenilirken, devreye girmesi gereken ikinci emniyet kapağının ise DSİ Bölge Müdürlüğü tarafından Ilısu Barajı’na gönderildiği ortaya çıktı.
İhmal nedeniyle 250 milyon metre küp su boşa akacak, bazı ilçelerde su sorunu yaşanacak.
Diyarbakır Eğil’de baraj kapaklarından birinin patlaması sonucu Dicle Nehri’nin su seviyesi yaklaşık 4-5 metre yükseldi. Su seviyesinin yükselmesi ile birlikte Yenişehir, Sur, Eğil, Bismil ve Çınar’daki binlerce dönümlük arazi sular altında kaldı.
Su baskınlarından UNESCO’nün Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan tarihi Hevsel Bahçeleri de nasibini aldı. Bahçelerin büyük bir bölümü sular altında kalırken, tarihi On Gözlü Köprü çevresinde de ciddi zararlar oluştu. Yaşanan felaket için Diyarbakır Valiliği bir kriz masası oluşturdu. Kriz masası su seviyesinin daha da yükseleceğini açıkladı.
Tüm bu gelişmeler yaşanırken, Ahval olarak, barajda yaşanan olayın perde arkasını araştırdık. Sorularımızı yanıtlayan bir Devlet Su İşleri (DSİ) yetkilisi, barajın yaklaşık 18 yıl önce faaliyete girdiğini belirterek, barajın sulama, içme ve enerji amaçlı inşa edildiğini söyledi. Yetkili, başta Diyarbakır olmak üzere birçok ilçenin su ihtiyacını bu barajdan karşılandığını belirtti.
Dicle Barajı’nda toplam üç kapağın bulunduğunu kaydeden yetkili şunları söyledi:
“Son haftalara mevsim normallerinin üzerinde yağan yağışlar nedeniyle rezervuarda su seviyesi hızla yükseldi. Durum böyle olunca DSİ’nin ilgili baraj şefi görevliyi arayarak kapakları açmasını istedi. Uzun süre iki kapı açık kaldı ve su seviyesi düşünce kapılar kapandı. Ancak kapılar kapatılırken 3. kapı kendiliğinden açıldı ve tüm müdahalelere rağmen kapatılmadı. Kopma nedeniyle kapağa müdahale edilmedi. Türkiye’de ve dünyanın her yerindeki barajlarda bu emniyet kapağı bulunur.
Yaklaşık 10 bin TL’lik maliyeti olan bu kapağın olmayışı milyonlarca liralık zarar verdi. Böylesi durumlarda emniyet kapağının (batardo) kapağının devreye girmesi gerekiyordu. Ama bu kapak yaklaşık 4-5 yıldır burada değil. DSİ Bölge müdürlüğü yetkililerinin talimatı ile bu kapak Batman’daki Ilısu barajına götürüldü. Bu kapak olmuş olsaydı iki dakika içinde sorun çözülecekti, maddi ve manevi zarar olmayacaktı. Bir kapak olmadığı için yaklaşık 250 milyon metre küp su boşa akmış olacak. Bunun yanı sıra su tahliyesi sırasında binlerce canlı yok olacak.”
Barajda yaşanacak su tahliyesi nedeniyle Diyarbakır’ın ve bazı ilçelerin su sorunu yaşayacağını belirten yetkili, “Kapağın onarılması için tüm suyun tahliye edilmesi gerekecek. Diyarbakır ve birçok ilçenin su ihtiyacı bu barajdan karşılanıyor. Durum böyle olunca bazı yerlerde su sıkıntıları yaşanacak. Diyarbakır’da kısmi ama Ergani İlçesi’nde uzun süre su sıkıntısı yaşanacak” uyarısında bulundu.
Tarihi On Gözlü Köprü etrafında bulunan işletme sahipleri de Ahval’e konuştu. Ciddi anlamda bir mağduriyet yaşadıklarını belirten esnaflar, “Su seviyesi akşam değil de gündüz olsaydı durum çok vahim olabilirdi. Allah’tan böyle bir durum olmadı. Ancak burada ciddi bir zararımız söz konusu. Umarım yetkililer zararımızı tespit eder ve gereğini yapar” dedi.
Tarla sahibi Yahya Yörür, pamuk ve mısır ektiği tarlalarını su altında kaldığını belirterek, “Sabah geldim. Pamuğun bir kısmı su altında kalmış. Hevsel Bahçelerinin birçok ağacı kopmuş. İnşallah başka zarar gelmez. Cana gelmesin. Mal gidiyorsa zaten gitmiştir. 40 ton civarında zararımız var. 1976’da Devegeçidi Barajı patladı. Diyarbakır’ın yarısı su altında kaldı. Ben o zaman birebir şahit oldum” dedi.