İki önemli uluslararası zirve yarın gerçekleşecek, ilki Suriye ile ilgili olacak ve Astana Süreci kapsamında dördüncü kez Türkiye, Rusya ve İran'ı Soç
İki önemli uluslararası zirve yarın gerçekleşecek, ilki Suriye ile ilgili olacak ve Astana Süreci kapsamında dördüncü kez Türkiye, Rusya ve İran’ı Soçi’de bir araya getirecek.
Bunlardan ilki Suriye ile ilgili ve Astana Süreci kapsamında dördüncü kez Türkiye, Rusya ve İran’ı Soçi’de bir araya getirecek. İkincisi, İran’la ilgili ve Washington’un Orta Doğu’daki müttefiklerini İran’a karşı sıraya sokmak amacıyla ABD ve Polonya tarafından ortaklaşa organize edildi.
Bu iki ortamı özellikle birbirine karşı tanımlamak için aceleci ve abartılı bir değerlendirme olacaktır, ancak Ortadoğu sorunları üzerindeki önde gelen küresel ve bölgesel aktörler arasındaki artan kesirleri vurgulayan yorumlarda bir adalet parçası toplanacaktır.
Her iki zirve Ortadoğu ile ilgili olsa da, eski gözler şiddete son veriyor ve Suriye sorununa siyasi bir çözüm getirirken, ikincisi Ortadoğu’daki İran’ın etkisini azaltmak amacıyla onlarca ülkeyi bir araya getiriyor.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, geçen ayın başlarında Suudi Arabistan ve Mısır da dahil olmak üzere önde gelen Arap milletlerine yaptığı bir haftalık turun sonucu olarak, bu tür bir İran karşıtı zirve yapılma kararı aldı.
Bazı ülkelerden bu zirvenin gerekçesi üzerine tepkiler ortaya çıktıktan sonra, ABD ve Polonya, toplantı temasını “Ortadoğu’da Barış ve Güvenlik Geleceğini Geliştirmek” olarak değiştirdiler.
Raporlara göre, 60’ı aşkın ülke Orta Doğu’dan bazıları da dahil olmak üzere katılımlarını doğruladı. İsrail dışında, Ortadoğu katılımcıları arasında Suudi Arabistan, Bahreyn, Yemen, Ürdün, Kuveyt, Fas, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Tunus yer alıyor.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Arap milletvekillerinin temsilcilerinden iyi bir resepsiyon almayı umarak zirvenin üst düzey katılımcıları arasında. 11 Şubat’taki ifadesi, İsrail’in bu buluşmayı İran’ı bir köşeye sürükleme çabaları için tarihi bir gelişme olarak gördüğünü açıkça belirtiyor.
Türkiye’nin bu zirveye ilişkin konumu açık. Toplantıyı İran’a karşı görüyor ve bu nedenle de katılmamaya karar verdi.
Üst düzey bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, 12 Şubat’ta Hürriyet Daily News gazetesine verdiği demeçte, “Türkiye’nin bir ülkeyi hedefleyen böyle bir toplantıya siyasi katılımı söz konusu değil” dedi. “Bu nedenle bu toplantıya herhangi bir temsilci göndermiyoruz. Bunu Varşova’daki elçiliğimiz takip edecek ”dedi.
Bu karar, Türkiye’nin ilkelerine dayandığını belirten yetkili, katılımcının Türk hükümetinin ABD’nin öncülük ettiği girişime olan mesafesi olarak yorumlanması gerektiğini vurguladı. “Mısır gezisi sırasında Kahire’de yapılan bir açıklamada, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo bu girişimin gerçek nedenini ortaya çıkarmıştı. Resmi ilkelere uygun olarak, Türkiye her zaman bu tür hareketlere karşı olmuştur ”dedi.
Türkiye gibi, Rusya’nın da toplantıya katılmayacağına dair bir not vardı ve Katar’ın Varşova toplantısında da bulunmayacağına inanılıyor. Washington’un İran’a karşı politikalarını eleştiren Avrupa Birliği ülkeleri de düşük düzeyde katılım gösterecek.
Orta Doğu, ABD’nin başkanı olarak Donald Trump’ın seçilmesini izleyen bir gelişme içinde, rakip ülkelerin pozisyonlarını değiştirmesi ve yeni ittifaklar kurmasıyla büyük bir dönüşümden geçiyor.
Bölgedeki İran etkisinin artmasına karşı, Katar hariç Körfez ülkelerini Mısır ve Ürdün ile birlikte toplayabildi. Türkiye tüm bu hareketleri yakından takip ediyor ve Ankara ve Tahran’ın bölgesel meseleler konusunda bir anlaşmazlık derecesi olmasına rağmen, komşu ülkesiyle aynı hizada olmayacağını açıkça belirtti.
Önümüzdeki dönem, Türkiye’nin bölgedeki hayati güvenlik endişelerine neden olan hassas koşullar göz önüne alındığında, daha dengeli bir pozisyon izlemesi ve bu ittifakların herhangi birine üye olmaktan kaçınması zorunluluğu getirmektedir.
COMMENTS