Ekspozom, ilk olarak 2005 yılında bir kanser epidemiyoloğu tarafından önerilen genomu tamamlayan insan ortamının (yani genetik olmayan) maruziyetin ta
Ekspozom, ilk olarak 2005 yılında bir kanser epidemiyoloğu tarafından önerilen genomu tamamlayan insan ortamının (yani genetik olmayan) maruziyetin tamamını kapsar. 2016 itibariyle, ölçmek veya modellemek mümkün olmayabilir.
Sağlığımız genetik ve çevrenin birleşimidir. Belki birisinin genleri onları yüksek tansiyona karşı savunmasız yapar, örneğin, ne yediklerini izleyerek – aslında bedenlerinin ortamını kontrol ederek – sayılarını normal seviyelerde tutabilirler.
Sağlıklı yaşam için
alkolden uzak durun
Sigara asla içilmemeli, bırakmak için gerekirse yardım alınmalıdır. Yapılan araştırmalarda, çocukların yanında içmediğini savunan ebeveynlerin kıyafetlerindeki nikotinin bile çocukları etkilediği saptanmıştır. Sigara; kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları ve kansere (akciğer, yemek borusu, ağız içi, burun-boğaz, gırtlak, pankreas, böbrek, lösemi) neden olabilir. Sigara içiyorsanız hemen kendinize sigarayı bırakma tarihi belirleyip bunu çevrenizdekilere söyleyerek başlangıç yapabilirsiniz. Alkolün azı karar çoğu zarardır. Az miktar (örn. haftada en fazla yedi kadeh şarap) aşıldığında zararlı etkileri ortaya çıkmaya başlar.
Düzenli uyuyun
Bağışıklık sisteminizin dinlenmesine müsaade etmeliyiz. Bağışıklık ve deliksiz bir uyku uyumak birbirine bağımlı iki şey olduğu için kronik uykusuzluk, bağışıklığınızın zarar görmesine neden olur ve vücudunuzun hastalıklarla savaşmasını engeller.
Spor yapın
Vücudun spora en hazır olduğu vakit akşamdır. Ancak her zaman spor yapılabilir. Bacak, karın, kol, göğüs ve bel kaslarını çalıştıracak aktiviteler oldukça önemlidir. Hayatınız boyunca yapacaksanız günde 10 dakikalık hafif tempo koşu ve 10 dakikalık (mekik, yan mekik, ayak gerdirme) hareketleri yeterli olur. Haftada üç kez spor yapabiliyorsanız en az 20 dakika, spora daha az zaman ayırıyorsanız en az 45 dakika olmalıdır. Sporu da dengeli ve düzenli yapmak çok önemlidir. Her gün uzun süre spor yapmak kasları yorar. Kaslarımızın da dinlenmeye ihtiyacı olduğunu unutmamak gerekir. Yoga ve meditasyon kalp sağlığı için çok faydalıdır. Meditasyonda vücuttaki nitrik oksit düzeyi artar. Bu madde damar sağlığı için çok önemlidir. Nitrik oksit doğal olarak vücutta üretilen, kan yolu ile taşınan bir moleküldür. Damarların genişlemesine, kan basıncının düşmesine, diyabet ve kanserden korunmaya yardımcı olur. En çok burunda bulunur. Yoga ve meditasyonda derin nefes alındığında bu madde akciğerlere dolar. Spor, kişinin aktif dinlenmesini sağladığı ve kendi için yaptığı bir şey olduğundan aynı zamanda mutluluk kaynağıdır.
Güneşten uzak durun
D vitamini kaynağı olan ancak kanser ve yaşlanmaya neden olan güneş ışınlarına sabah ve akşamüzeri çıkmaya çalışılmalıdır. D vitamini alacağımız güneş ışınları saati öğlen 11.00-13.00 arasıdır. Bu saatlerde güneşe çıkmanın yararı-zararı iyi değerlendirilmelidir. D vitamini aynı zamanda antioksidandır, bağışıklık sistemini destekler, günlük oral alım tavsiye edilir.
Beyninizi aktif tutun
Bulmacalar, zeka oyunları, zeka soruları ve hafıza teknikleri beyni aktif tutar. Ama yorulduğunuzda beyninizi zorlamayın. Her gün okuyacağınız 20 sayfalık bir kitap, yemeklerinizde kullanacağınız baharatlar (özellikle zerdeçal, safran, tarçın) beynin aktif kalmasına yardımcı olur. Her gün, her alanda yeni tadlar almaya çalışın.
kontrolünüzü kendiniz yapın
Özellikle duşta ve duş aldıktan sonra vücudu kontrol etmek, yeni yumruları, benleri tespit etmek de yararlıdır. Meme kanserini ve yeni çıkan, şekil değiştiren nevüsleri (benleri) erken tespit etmek çok önemlidir.